Module 6.

Promotie van ICE via digitale platforms om cultureel toerisme en plattelandsontwikkeling te stimuleren

Deze module onderzoekt hoe digitale platforms immaterieel cultureel erfgoed (ICE) kunnen promoten om duurzaam cultureel toerisme en plattelandsontwikkeling te ondersteunen. Het onderzoekt de wisselwerking tussen storytelling, innovatie en digitale tools bij het vergroten van de zichtbaarheid van lokale tradities en het bevorderen van economische veerkracht. Onderwerpen zijn onder meer principes van duurzaam toerisme, betrokkenheid van de gemeenschap, creatieve industrieën en integratie met de lokale economie. Case studies en innovatiestrategieën laten zien hoe plattelandsgemeenschappen culturele troeven kunnen inzetten om participatieve, toekomstgerichte toeristische ervaringen te creëren. In lijn met de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen van de VN stimuleert de module inclusieve, cultureel respectvolle praktijken die het erfgoed in stand houden en tegelijkertijd lokale groei en creativiteit bevorderen.

Fig. 1. Rondleiding per fiets. Bron: HIGHRES Projectarchief

Hoofdstukken

Inleiding

Toen we aan module 6 begonnen, de laatste fase van deze training, concentreerden we ons op een belangrijke vraag: hoe kunnen we digitale verhalen over het immaterieel cultureel erfgoed van ons gebied gebruiken om bij te dragen aan de duurzame ontwikkeling van onze gemeenschap? Wat voor soort projecten kunnen we in deze richting ondernemen?

Levende tradities behouden door duurzaam toerisme

Heb je je ooit afgevraagd hoe toerisme voordelen kan opleveren zonder het milieu of het leven van lokale gemeenschappen te schaden? In dit hoofdstuk verken je het concept van duurzaam toerisme en de essentiële link met immaterieel cultureel erfgoed (ICE). Hoewel toerisme waardevolle voordelen kan opleveren voor plattelandsgemeenschappen, kan het ook aanzienlijke risico’s inhouden voor lokale culturele tradities als het niet op verantwoorde wijze wordt beheerd. U zult zien hoe duurzaam toerisme een evenwichtige aanpak biedt: het ondersteunt economische ontwikkeling en respecteert en behoudt tegelijkertijd culturele identiteiten. Aan het einde van dit hoofdstuk begrijpt u hoe u toeristische ontwikkeling kunt benaderen op een manier die immaterieel cultureel erfgoed eert en in stand houdt, zodat het een levende en dynamische kracht blijft voor toekomstige generaties.

Cultuur in actie: duurzame projecten met een doel vormgeven

In de context van plattelandsontwikkeling bieden duurzame culturele projecten een zinvolle manier om erfgoedbehoud te koppelen aan economische en sociale vernieuwing. Lokale gemeenschappen zijn rijk aan immaterieel cultureel erfgoed en beschikken over waardevolle hulpbronnen die, wanneer ze worden geïntegreerd in cultureel toerisme of creatieve industrieën, inclusieve ontwikkeling kunnen bevorderen. Het plannen en uitvoeren van culturele projecten betekent het benutten van tradities voor innovatie, het genereren van inkomsten en sociale cohesie. Succesvolle culturele initiatieven zijn initiatieven waarbij lokale gemeenschappen bij elke fase worden betrokken – van ideeënvorming en planning tot uitvoering en evaluatie. Deze inclusieve aanpak zorgt voor relevantie, eigenaarschap en langetermijneffecten. Projecten die aansluiten bij de Agenda 2030 en de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG’s) van de VN kunnen plattelandsgebieden helpen om mondiale doelstellingen te halen en tegelijkertijd in lokale behoeften te voorzien. Duurzame culturele projecten moeten zich ook aanpassen aan hedendaagse instrumenten en technologieën. Of het nu gaat om digitale storytelling, duurzame toeristische platforms of e-commerce, actoren op het platteland kunnen hun bereik vergroten, erfgoed beschermen en zinvolle, toekomstgerichte bestaansmiddelen creëren die geworteld zijn in cultuur en gemeenschap.

De creatieve impuls van het platteland: innovatie in een landelijke context

Plattelandsgebieden ontwikkelen zich tot bruisende plekken voor innovatie en creativiteit, gedreven door het potentieel van cultureel erfgoed en gemeenschapsgerichte economieën. De creatieve economie – die ambachten, gastronomie, beeldende kunst, festivals en andere traditionele uitingen omvat – is een krachtig instrument gebleken voor plattelandsontwikkeling. Innovatie is in deze context diep geworteld in culturele authenticiteit, waarbij lokale kennis en vaardigheden worden aangepast aan hedendaagse behoeften. Creatief toerisme, digitale storytelling en samenwerking tussen gemeenschappen behoren tot de praktijken die zowel cultureel behoud als economische veerkracht ondersteunen. Door nieuwe technologieën en creatieve modellen te omarmen, creëren plattelandsgemeenschappen kansen voor duurzame groei, milieubeheer en zinvolle culturele uitwisseling. In dit hoofdstuk wordt onderzocht hoe culturele innovatie in een landelijke omgeving inclusieve ontwikkeling kan stimuleren, erfgoed kan omzetten in levende praktijk en unieke, participatieve ervaringen kan creëren die zowel de lokale bevolking als bezoekers ten goede komen.

Case Studies

Hier volgen enkele praktijkvoorbeelden van projecten waarin de concepten en ideeën uit deze module in de praktijk zijn gebracht. Ben je klaar om je te verdiepen in de case studies?

Bezoek Empordanet

Een krachtig voorbeeld van culturele innovatie die duurzaamheid, betrokkenheid van de gemeenschap en behoud van erfgoed integreert, is het creatieve toerismeplatform in Spanje www.visitempordanet.com. Dit initiatief laat zien hoe toerisme kan worden opgebouwd rond het immateriële culturele erfgoed van lokale gemeenschappen, zoals traditionele ambachten en diepgewortelde kennis van de natuur. De website fungeert als een digitale catalogus, presenteert het unieke verhaal van de regio en biedt gedetailleerde beschrijvingen van lokale ervaringen, gepresenteerd door leden van de gemeenschap zelf. Het bevat een kalender met rondleidingen en praktische workshops, die actieve deelname aan culturele tradities bevorderen. Door de nadruk te leggen op storytelling, viert het platform de authenticiteit en het unieke karakter van elke activiteit, terwijl het bezoekers aanmoedigt om lokale producten te proeven, te ontdekken en te kopen. Het is een sterk voorbeeld van strategische toeristische planning die niet alleen de lokale economie ondersteunt, maar ook een gevoel van trots en continuïteit binnen de gemeenschap bevordert.

Āraiši Leģendas. Interactief spel

Het gebruik van interactieve game-apps voor digitale storytelling biedt een dynamische en boeiende manier om cultureel erfgoed te promoten en creatief toerisme te ondersteunen. Deze apps combineren storytelling met spelmechanismen – zoals quests, puzzels en verkenning – om gebruikers onder te dompelen in lokale tradities, geschiedenis en landschappen.

Een uitstekend voorbeeld van digitale storytelling via interactieve game-apps is te vinden in Āraiši, Letland. Daar werd de interactieve game “Āraišu Leģendas” (“Legendes van Āraiši”) ontwikkeld als toeristisch product met behulp van de game-applicatie Actionbound. De app, die gratis kan worden gedownload, leidt spelers door een kaart met cultureel belangrijke locaties, die elk gekoppeld zijn aan lokale legendes. Bij elke stop komen gebruikers verhalen, visuele inhoud en vragen tegen die hun begrip van het erfgoed van het gebied verdiepen. Dit interactieve format informeert bezoekers niet alleen op een leuke manier, maar moedigt ook aan om de regio te verkennen, waardoor toerisme aantrekkelijker en toegankelijker wordt dankzij moderne technologie, wat vooral door jongere reizigers wordt gewaardeerd.

Zelfbeoordelingsinstrumenten

Vragen voor zelfreflectie

Q1

Denk aan een traditie, gebruik of lokale vaardigheid uit jouw omgeving. Hoe zou deze met toeristen kunnen worden gedeeld met respect voor de culturele integriteit ervan?

Q2

Zou digitale storytelling hiervoor effectief zijn? Waarom wel of waarom niet?

Q3

Wat zijn de mogelijke risico's van het promoten van ICE via toerisme? Hoe kunnen deze worden beperkt?

Q4

Hoe kunnen we volgens jou een evenwicht vinden tussen de groei van het toerisme en de bescherming van lokale tradities?

Q5

Hoe kunnen creativiteit en innovatie de ervaringen van plattelandstoerisme verbeteren?

Q6

Noem een initiatief op het gebied van cultureel toerisme (uit de module of elders) dat jou heeft geïnspireerd. Wat maakte dit initiatief succesvol?

Zelfevaluatietest

Referenties

Brundtland, G.H. (1987). Report of the World Commission on Environment and Development: Our Common Future.

Ioan-Franc, V., Istoc, E.M. (2007). Cultural Tourism and Sustainable Development.

Colucci, M., Palermo, A., Francini, A. (2015). The Sustainable Development of Rural Areas.

Jarábková, J., Hamada, M. (2012). Creativity and Rural Tourism.

Kim, S., Whitford, M., Arcodia, C. (2021). Development of Intangible Cultural Heritage as a Sustainable Tourism Resource: the Intangible Cultural Heritage Practitioners’ Perspectives.

López-Sanz, J.M., Penelas-Leguía, A., Gutiérrez-Rodríguez, P., Cuesta-Valiño, P. (2021). Rural Tourism and the Sustainable Development Goals. A Study of the Variables That Most Influence the Behavior of the Tourist .

Richards, G. (2020). Designing creative places: The role of creative tourism.

Richards, G. (2023). Cultural and Creative Tourism in Rural and Remote Areas.

Rosyadi, S., Haryanto, A., Kusuma, A.S., Fitrah, E. (2019). The Role of Creative Economy in Promoting Sustainable Rural Development.

UNESCO (2008). Towards Sustainable Strategies for Creative Tourism.

Wasela, K. (2023). The Role of Intangible Cultural Heritage in the Development of Cultural Tourism.

WTO (2005). Making Tourism More Sustainable – A Guide for Policy Makers.

 

Additional Information Sources

Agenda 2030.

OECD Studies on Tourism “Tourism and the Creative Economy”

UNWTO, “Tourism and the Sustainable Development Goals – Journey to 2030”, Tourism and the Sustainable Development Goals – Journey to 2030

WTO, “ Tourism and Intangible Cultural Heritage”, Tourism and Intangible Cultural Heritage | World Tourism Organization

Agile Manifesto.

Ga naar de inhoud